Het is de tijd van de Apocalyps. Alles gaat mis en er is geen toekomst meer. Het enige toekomstbeeld dat je hebt is van hel en verdoemenis. Is dit herkenbaar voor je en is je hoop snel aan het vervliegen dan is de kans groot dat je een doemdenker bent. Doemdenken is ontzettend vervelend want het houdt je potentieel en zelfontplooiing tegen. In dit blog ga ik in op de transformatie die je kunt maken van doemdenken naar doendenken.
Doemdenken
Doemdenken betekent dat je negatieve verwachtingen hebt over de toekomst en dat die heel erg zijn. De gevolgen van acties die je wilt uitvoeren zie je ontzettend negatief in.
In de medische wereld noemen ze dit catastrofaal denken. Mensen met rugpijn kunnen bijvoorbeeld denken dat de rugpijn erger wordt als ze zich bewegen en daardoor bewegen ze niet en gaat de gedachtegang verder naar dat niet bewegen het sociale leven belet en zo kan er zich een catastrofale gedachtegang voltrekken. Dit soort catastrofale gedachten over hoe de pijn alleen maar erger wordt zorgt dan ook nog eens voor meer pijngevoelens[1]. Heel onhandig.
Als je onzeker bent over je werk of kansen en hoe je die kunt benutten kun je ook gaan doemdenken. De stap buiten je comfortzone, de stap om jezelf opnieuw uit te vinden, kan dan voor je gevoel alleen maar misgaan. Je gelooft vaak dat je doemgedachten sowieso gaan uitkomen of dat je gewoon niet de kennis, kunde of middelen hebt om iets aan dit doemverhaal te doen[2].
- Een eigen bedrijf beginnen is gedoemd zijn tot een bijstandsuitkering, want je krijgt toch geen klanten.
- Jezelf online laten zien zorgt er alleen maar voor dat iedereen ziet hoe lelijk en dom je bent (dat zijn dan die doemgedachten).
Op die manier belet doemdenken je om kansen te benutten en om erachter te komen dat je veel meer kunt dan je denkt. Je verborgen potentieel blijft op die manier onzichtbaar voor jezelf.
Doemdenker
Nu kun jij je afvragen of je last hebt van doemdenken. Zoals gezegd zijn jouw overtuigingen over hoe de wereld werkt en hoe jij hierin kunt functioneren van belang voor het ontstaan van doemgedachten.
Vooral als je een lage kwaliteit van leven ervaart is de kans groter dat je een doemdenker wordt[3]. Je vindt het bijvoorbeeld lastig om betaald werk te krijgen of hebt andere nadelen die je verbindt aan een lagere kwaliteit van leven.
Ook een stabiel leven kan leiden tot doemdenken, omdat negatieve gebeurtenissen in een stabiel leven voor langere tijd voor problemen kunnen zorgen[4].
Trauma in je jeugd speelt ook een rol bij het ontstaan van doemdenken. Doordat bijvoorbeeld een van je ouders is komen te overlijden, je huis is afgebrand, je misbruikt bent of je gezondheid chronisch een probleem heeft kan je een grotere kans hebben om een doemdenker te worden[5].
Het doemdenken zorgt er vaak ook voor dat je passief bent in wat je doet. Bijvoorbeeld te hard rijden is een actie die je uitvoert, maar je gordel niet om doen (want je gaat toch dood met een auto-ongeluk) is een passieve actie. Je laat het gedrag dan achterwege en doet dus letterlijk niets aan het verbeteren van je overlevingskansen[6].
De doemdenker is dus vaak passief, onzeker over zijn/haar kunnen, kan last hebben van een te stabiel leven (lees: doet nooit eens wat nieuws) en is passief in zijn gedrag om doemscenario’s te voorkomen.
Transformatie naar doendenken
Als je leest wat de gevolgen kunnen zijn van doemdenken word je eigenlijk helemaal niet vrolijker. Gedrag om jezelf te beschermen laten voor wat het is zorgt er natuurlijk voor dat zo’n doemscenario zelfs een grotere kans krijgt om plaats te vinden.
Het is daarom heel belangrijk om actiegericht te gaan denken, om het doemdenken te transformeren naar doendenken.
In eerste instantie is het belangrijk om de negatieve gedachtes van het doemdenken te transformeren naar positief denken. Het is als in het boek “the secret” door te visualiseren hoe jij je toekomst wilt hebben is de kans veel groter dat het gebeurt. Dit geldt dus bij doemdenken en bij positief denken. Dan heb je toch liever positieve gedachten over hoe jij jezelf kunt ontwikkelen en hoe jouw verborgen talenten de wereld verbeteren?
Als jij een positief toekomstbeeld hebt dat je wilt bereiken krijg je hier hoop van. Dat leventje met die wereldreis, dat leventje met kinderen en een hond (of kat), dat leventje waarin je nauwelijks hoeft te werken omdat je het slim aanpakt, dat is iets wat je nastreeft.
Wat jij je voorstelt is een onderbewust vermoeden van je potentieel.
Door de hoop op een betere toekomst word je in een soort actie-modus gezet. In de modus van doendenken in plaats van doemdenken. Die persoon die te hard rijdt wil waarschijnlijk zo min mogelijk van zijn/haar tijd verspillen in de auto en op de plaats van aankomst iets doen waar zijn/haar leven beter van wordt. De motivatie spat er als het ware van af (hoewel hard rijden toch echt heel ongezond is en je beter op tijd weg kunt gaan en op een andere manier de tijd in de auto nuttig kunt besteden).
Terwijl de persoon die zijn gordel niet omdoet en verder rustig aan doet er zelfs niet eens van uitgaat dat hij per definitie levend aankomt op de bestemming.
Heb jij hulp nodig om uit je doemdenken gehaald te worden en om je gedachtes te transformeren naar doendenken? Ik help je graag persoonlijk.
Benno Diederiks
Comeback Coach |Talentontwikkelaar | spreker en auteur | Maak je Comeback, jezelf opnieuw uitvinden in samenwerking met Hans van Breukelen | Topposities (2016)
Bewaar ook dit canvas als geheugensteuntje:
Bronnen:
[1] https://europepmc.org/abstract/med/30531308
[2] Coping: The Psychology of What Works, pag. 269 (1999) C.R. Snyder
[3] https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002961010002382
[4] Coping: The Psychology of What Works, pag. 259 (1999) C.R. Snyder
[5] Coping: The Psychology of What Works, pag. 264 (1999) C.R. Snyder
[6] Coping: The Psychology of What Works, pag. 270 (1999) C.R. Snyder