Zelfvertrouwen, het is een van je belangrijkste eigenschappen omdat het veel invloed heeft op je gedrag en daarmee op hoe succesvol je bent. Het ondermijnen van je zelfvertrouwen is daarmee iets dat je eigenlijk wilt voorkomen. Of je nu leidinggevende bent, in loondienst of zelf een onderneming hebt, zelfvertrouwen kan ervoor zorgen dat jij je werk goed doet of juist niet.
Er zijn meerdere factoren die van invloed zijn op zelfvertrouwen, zoals wat je zelf denkt over jezelf en hoe mensen van buitenaf jou proberen te beïnvloeden.
In het voetbal is zelfvertrouwen vooral belangrijk tijdens het nemen van penalty’s. Zowel de speler als de keeper moet vertrouwen hebben in het slagen van de penalty. Wie kent de spelers niet die na 1 gemiste penalty nooit meer in hun carrière een penalty wilden nemen.
Vooral bij een gelijkspel met penalty’s aan het einde van de wedstrijd is er een mooie wisselwerking te zien tussen het zelfvertrouwen uit jezelf halen en het zelfvertrouwen dat beïnvloed wordt door de ander.
Je zelfvertrouwen laten ondermijnen door een ander
Dit is was nooit zo duidelijk als tijdens de wedstrijd van Nederland tegen Costa Rica in 2014. Het werd gelijkspel in deze kwartfinale van de wereldkampioenschappen en dit zag onze bondscoach al aankomen, daarom werd vlak voor tijd de keeper gewisseld en kwam Tim Krul in de goal te staan. Penalty’s tegenhouden is zijn specialiteit. In verhouding met andere keepers houdt hij er net een paar procent meer tegen dan de gemiddelde keeper.
Alleen deze kennis was al voldoende om de spelers van Costa Rica toch iets onzekerder te maken. De wissel vlak voor het einde van de wedstrijd was voldoende, want wie wisselt er nu een keeper?
Dan heeft Tim Krul voor elke penalty ook nog een moment waarop hij de spelers van Costa Rica van de wijs probeert te brengen. Hij loopt naar ze toe en geeft ze een “vriendschappelijke” klop op de schouder. Tegelijkertijd geeft hij aan dat hij naar ze kijkt.
Als hij dan in de goal staat doet hij ook nog eens “gek”. Hij springt, hij laat de goal trillen omdat hij erbij kan. Hij doet van alles om de spelers van de wijs te brengen.
Ook op de werkvloer kunnen problemen je van de wijs brengen waardoor je kunt twijfelen aan je zelfvertrouwen en aan of je wel kunt doen wat je moet doen. Problemen ontstaan overal en dus ook op je werk, het is alleen aan jou de vraag hoe je hiermee omgaat.
Een goed voorbeeld van momenten die je van de wijs kunnen brengen is het evaluatiegesprek of een ander moment waarop je feedback krijgt. Op zo’n moment hoor je eigenlijk alles wat je volgens anderen verkeert doet.
Wie weet had je het zelf niet eens zo door en dit kan funest zijn voor je zelfvertrouwen.
Aan de andere kant vind ik het zelf een ontzettend groeimoment. Je leert namelijk wat je kunt veranderen om je werk nog beter te doen. Het is een belangrijk moment om te schakelen. Kritiek is vaak niet leuk voor mensen met veel trots, maar door omdenken kun je de kritiek voor je laten werken.
Juist als je jouw aanpak verandert kun je trots zijn op het nieuwe werk dat je aflevert.
Daarbij zegt kritiek meestal niets over jou, maar meer over de persoon die het zegt. Verander daarom je aanpak naar aanleiding van de kritiek, maar bedenk je ook dat je de ander daarmee juist helpt.
Je zelfvertrouwen zelf ondermijnen
Dat innerlijke stemmetje is ook iets dat niet altijd goed is voor je zelfvertrouwen. Om terug te komen op het voetbal. De wedstrijd na Nederland Costa Rica moest Nederland tegen Argentinië spelen, met Messi. Dit eindigde ook in een reeks penalty’s en Nederland had alle wissels al gehad. Cillessen, onze eerste keeper, moest nu de klus klaren.
Je ziet in die beelden, zoek ze maar eens op op het internet. Je ziet dat hij zich hier niet prettig bij voelt. Net als bij de spelers die na 1 gemiste penalty, iets dat vrij uitzonderlijk is, nooit meer die situatie wilden ervaren is ook voor de keeper zo’n penalty reeks een zware dobber.
De mentale kracht is bijna belangrijker dan het spel op die momenten.
Het stemmetje in je hoofd dat zegt of jij wel of niet goed genoeg bent kan je zelfvertrouwen ontzettend ondermijnen. Je hebt ooit een kans gewaagd en die kans gemist en nu wil je je er nooit meer aan wagen.
Je blijft lekker in je comfortzone waarvan je weet dat het stemmetje lekker stil blijft.
Een manier om dat stemmetje te stoppen is juist om wel uit die comfortzone te stappen. De confrontatie met een nieuwe kans laat je ook zien dat je meer kunt dan je denkt. Uiteindelijk is die comfortzone hetzelfde als op de bank zitten. Je kunt niets verkeerd doen, maar je kunt ook geen goal maken.
Focus op het hier en nu
Sporters gebruiken vaak mentale technieken om koel te blijven in een situatie waarin het stemmetje vervelend gaat doen. Een van de belangrijkste technieken is om met je aandacht bij het moment te blijven. De opmerking de wedstrijd is pas over als het fluitje gaat speelt in op deze mentale stand. Je bent dan niet aan het denken aan de tijd, maar aan de mogelijkheden van het moment.
Een negatieve gedachte wordt weggedrukt door je te focussen op het spel.
Visualisatie
Misschien doen voetballers dit niet vaak, maar je hebt het zeker gezien bij schaatsers, sprinters en bobsleeërs. Het visualiseren van de race. Door voor zich te zien hoe ze schaatsen, hardlopen of de baan perfect besturen krijgen de sporters ook het zelfvertrouwen om een topprestatie neer te zetten.
Bij een sportvisualisatie, zoals bij schaatsers, visualiseren ze bijvoorbeeld het wisselen van de baan, het nemen van de scherpste bocht, het krachtig afzetten met de schaats maar toch rustig blijven om niet over de baan te rennen. Ze visualiseren ook het gevoel, ze voelen zich sterk en vooral snel, ze voelen ook de koude lucht tegen hun gezicht en hoe het schaatspak om het lichaam beweegt (of juist niet). Ook de eindtijd van de ronde wordt gevisualiseerd, het snelheidsdoel van de sporter.
Je visualiseert het perfecte plaatje met de perfecte emoties die je daarbij wilt voelen.
De Engelse voetballer Wayne Roony heeft ook aangegeven dat de nacht voor de wedstrijd hij zich in bed inbeeldt dat hij de ene na de andere goal scoort en hij staat toch bekend als topscoorder.
De sportpsycholoog Dr. Steve Bull is erachter gekomen dat het visualiseren zorgt voor het triggeren van neuronen in de spieren als zich een vergelijkbare situatie als in de visualisatie voordoet. Voor het beste succes is het daarom volgens hem belangrijk om meerdere zintuigen te betrekken.
“What makes (a player like) Rooney unique is his imagination. When he visualises scoring a goal, he can feel his foot hitting the ball, the smell of the grass under his foot and the sound of the crowd. This incredibly vivid imagery helps an athlete to prepare mentally, by improving their confidence, focus, clarity and speed of thought.”
– Dr. Steve Bull
Op die manier kun je ook werk of andere activiteiten waarover je onzeker bent visualiseren. Door je voor te stellen hoe je iets aanpakt en hoe jij je voelt, zowel emotioneel als zintuigelijk, is de kans ook groter dat het lukt en dat je dit met meer zelfvertrouwen doet.
Wil je meer weten over wat mentale focus en mentaal scoren voor jou kan betekenen? Bekijk dan eens de boeken op deze website of neem contact met me op.
Pin ook deze handige canvas als geheugensteuntje:
Bronnen: